Duinen en Mensen: Kennemerland

Flaptekst Duinen en Mensen: Kennemerland

Duinen en mensen: Kennemerland

Nieuwe archeologische inzichten, alle duinnatuur, nimmer gepubliceerde kaarten, artist impressions...

Archeologie 5000 jaar lang lieten kustbewoners sporen achter in het zand van Kennemerland. Het boek werpt een nieuw licht op onze ontstaansgeschiedenis in de vroege middeleeuwen.

Natuur De duinen: een oase van rust aan de rand van metropool Holland, met een natuurlijke rijkdom die Europees gezien onovertroffen is.

Historie Graven van Holland maar ook rijke Amsterdammers...

Recensie Duinen en Mensen: Kennemerland

'Het duin is het balkon van de Randstad en 'achterduin' van duizenden stedelingen. Dit boek gaat dan ook over duinen en over mensen. Over hoe wij het landschap waarderen, gebruiken en beheren. Over de rijke historie, de vele pogingen om het duin te benutten en hoe de natuur zich wist en weet te handhaven.'

Mooi, dat balkonbeeld in het voorwoord van Piet Veel, Hoofd Natuur & Recreatie van Waterleidingbedrijf Noord-Holland (PWN) dat het boek mede mogelijk maakte. De duinen als voorbalkon van de Lage Landen - zoals de Provence z'n Balcon de Côte d'Azur heeft heeft Holland zijn Balcon des Dunes. En zo terecht de titel van het boek, blijkt bij lezing van dit monumentale werk: want veel meer dan wij denken hebben mensen het duin meegevormd. De duinen als cultuurlandschap, als 'zeedorpenlandschap' - maar wel met de natuur in een hoofdrol. Recente opgravingen bij Bloemendaal, Bakkum en Castricum hebben b.v. aangetoond dat er in de Oude Duinen en het naastliggende getijdengebied van het zgn. Oer-IJ al sinds de vroege middeleeuwen geboerd werd. Sinds 450, dus vlak na de Romeinse tijd verrezen er veel nederzettingen. Nederzettingen van Friezen die in rietgedaakte langhuizen woonden: niet geschraagd door palen maar door ingegraven planken-wanden, zoals kleurige reconstructieschetsen in het boek laten zien. Friezen die handel dreven met het achterland, zoals resten van potten uit het Duitse Rijnland laten zien. Hun nederzettingen werden echter na 800 overstoven door oprukkend duinzand van zgn. loopduinen, die de hoge of Jonge Duinen zouden gaan vormen. West-Friesland strekte zich toen als 'Frisia' veel verder uit dan men ooit gedacht heeft. 'Duinen en mensen' brengt dit soort verhalen bij elkaar, geeft ontwikkelingen aan, verenigt heden en verleden - net als het duin zelf. In de woorden van auteur/bioloog/documentairemaker Rolf Roos: 'Het huidige landschap met de rijke natuur, geur, kleur en geluid, kent een rijke geschiedenis in boeken, in verhalen, onder het zand, in bouwwerken. (..) Elke bult heeft een eigen verhaal. (..) Er zijn terugkerende patronen: sporen van landbouw zoals walletjes, duinbeken of paden met oude veldnamen. Op de ene plek ligt een prachtig heideveld, op de andere staan zeldzame orchideeën. Hoe komt dat? Of de zeldzame grauwe klauwier: waarom is die recent teruggekeerd? Altijd is er een verhaal: over de natuur en hoe de mensen er mee omgaan, over mensen en hoe de natuur hen dwars zit.' Het bijzondere van het boek is verder dat het met zijn uitvoerige gebiedsbeschrijvingen van zuid (Amsterdamse Waterleidingduinen) naar noord (Schoorlse Duinen) een doortimmerd naslagwerk is, m.n. voor wandelaars die zelf hun koers willen bepalen of op zoek zijn naar achtergrondinformatie. En wat niet in het boek verwerkt kon worden is overgeheveld naar www.duinenenmensen.nl, die zo een onmisbare en waardevolle aanvulling op de papieren gids biedt. Incl. films, clips, foto's, ansichten, posters, schilderijen en portretten van vroegere duinvorsers/filmers/fotografen als Jan P. Strijbos, Richard Tepe, Adolphe Burdet en Kees Sipkes. Plus inzichtgevende oude kaarten van o.m. Blaeu (1635), Dou (1680), D.T. Gevers (1823-'25) en Jac.P. Thijsse (1940). Wat een rijk voorbalkon, deze duinen! En wat een rijk duinenboek!

Rolf Roos e.a, Duinen en mensen. Kennemerland (uitg. Stichting Natuurmedia) 9/2009, gebonden, groot formaat: 24x32 cm, 225 pag. in kleur, ill, krt, 29.95, www.natuurmedia.nl, www.duinenenmensen.nl

rubriek UITGELEZEN: Wandelkrant te voet 10/2009, 19-11-2009, Vladimir Mars